Tác Phẩm “Vợ già chồng trẻ – Chương 5” – Xuất bản năm 1957 của tác giả Hồ Biểu Chánh (1884 – 1958). Hồ Biểu Chánh sở trường về viết văn xuôi tự sự. Đề tài phần lớn là cuộc sống Nam Bộ từ nông thôn đến thành thị những năm đầu thế kỷ 20 với những xáo trộn xã hội do cuộc đấu tranh giữa mới và cũ.
Lật bật kỳ hạn mười ngày đã mãn.
Thường nghe người ta nói ngày giờ kỳ quái vô chừng. Ai có việc trông nó tới mau, thì nó chần chờ chậm tới để trông nó mõn hơi chơi. Còn ai có việc muốn nó tới chậm, thì nó lại hăng hái tới mau, đặng hốp tốp lo chưa xong, làm không kịp.
Giao muốn ngày hẹn tới mau hay là tới chậm? Không ai biết được.
Còn cô Xuyến có trông mãn hạn cho mau không? Cũng không ai hiểu.
Người ta chỉ thấy trong khoảng mười ngày đó mỗi ngày hai buổi, Giao đi làm như thường, qua lại trước nhà cô Xuyến thì Giao ngó lơ mà đi, không dòm vô nhà. Chiều tối ăn cơm bên nhà Bảy Cao rồi, thì Giao về khép cửa mà nghỉ, không đi đâu chơi hết. Còn cô Xuyến, trong khoảng đó, ai đi qua đi lại, sớm mơi cũng như buổi chiều, đều thấy cô chăm chú may. Tối thì cô đốt đèn nằm trên ván mà chơi với con, chừng con buồn ngủ thì cô đóng cửa tắt đèn đem con vô mùng mà nằm.
Tuy không nói ra chớ chắc là trong khoảng mười ngày đó, Giao cũng như Xuyến, cả hai đều suy nghĩ lung lắm. Dấn thân vào một cuộc tình duyên trớ trêu, trặc trẹo, bước tới thì ái ngại, thối lui thì không đành, rắc rối cực điểm, làm sao mà không suy nghĩ. Nhưng hai người suy nghĩ thế nào không biết mà đến mãn hạn, chiều Giao về ăn cơm với vợ chồng Bảy Cao thì Giao hớn hở cười om sòm. Ăn cơm rồi Giao về nhà liền, nói bữa nay làm mệt nên về nghỉ sớm. Thiệt Giao về đốt đèn một lát rồi khép cửa tắt đèn nằm im lìm.
Còn đàng kia, buổi chiều đó, cô cũng vẫn bình tĩnh như các buổi chiều khác. Ðến giờ nấu cơm, cô cũng dẹp đồ may đi nấu cơm rồi mẹ con ăn với nhau. Ðến tối cô cũng đốt đèn nằm chơi với con. Chừng con buồn ngủ cô cũng đem nó vô mùng và ra ngoài ngồi chơi.
Cô vẫn biết Giao sốt sắng quá, thế nào đêm nay chàng cũng lại mà nghe cô trả lời. Mà với tánh kỹ lưỡng của chàng, cô biết chắc cũng như mấy lần trước chàng chờ cho chòm xóm tắt đèn ngủ hết rồi chàng mới lại. Cô không trông đợi, mà cô cũng không bâng khuâng. Cô làm như việc cô phối hiệp với Giao là đã quyết định xong rồi, quyết định từ bữa Giao thăm dọ lòng cô. Giao hỏi cô tính thủ tiết thờ chồng nuôi con hay là tính cải giá đặng gây cuộc tình duyên mới.
Nhưng ngồi lâu một mình cô Xuyến buồn. Cô mở một cánh cửa bước ra ngoài, thấy ánh trăng mùng sáu lờ mờ, cô mới ngồi trước hàng ba mà nhìn trăng lướt gió. Cô ngó ra phía ngoài thì nhà ông Kèo với nhà bà Lữ đều ngủ hết. Cô ngó vô phía trong, thì nhà của Giao cũng sùm sụp im lìm. Cô ngó trăng lu mà nói thầm có lẽ tại ánh trăng lờ mờ nầy mà Giao sợ người ta thấy nên không dám đi sớm.
Cô Xuyến đứng dậy vừa muốn trở vô nhà mà nằm, thì nhờ ánh trăng nên cô thấy Giao xăng xớm đi lại. Cô nhích miệng cười và đứng lại mà chờ. Giao đi gần tới thấy dáng Xuyến xớ rớ ngoài cửa, chỗ ánh đèn trong nhà giọi ra, thì chàng đi riết lại vừa cười vừa hỏi nhỏ nhỏ: “Chị chờ tôi hả? Tôi muốn để họ ngủ rồi tôi mới đi, sợ họ thấy tôi lò mò đi lại ban đêm rồi họ nói tôi nhiều chuyện.” Xuyến nói: “Tôi cũng biết như vậy, nên tôi ra ngó trăng chơi, chớ không có trông.”
Xuyến vô nhà. Giao theo sau, khép cánh cửa cho khít rồi hỏi nữa: “Chị suy nghĩ rồi phải hôn?” Xuyến day lại ngó Giao mà cười và nói: “Tôi có suy nghĩ gì đâu.”
Giao ngạc nhiên, ngồi ghé trên ván và hỏi nữa: “Ủa! Sao chị huởn lại 10 ngày cho chị suy nghĩ rồi chị sẽ trả lời? Bây giờ chị lại nói chị không suy nghĩ gì hết. Chị gạt tôi hay sao?”
Xuyến vén áo ngồi trên đầu ván phía trong mà đáp:
– Tôi muốn huởn 10 ngày đặng em suy nghĩ thêm cho kỹ, sau em khỏi ăn năn chớ.
– Tôi có nói tôi suy nghĩ kỹ rồi. Tôi đã quyết định sống thác với chị. Tôi suy nghĩ làm chi nữa mà phải trì huởn. Bữa hổm tôi tỏ tình của tôi rồi, tôi xin chị như vậy đó, chị ưng hay không chị làm ơn nói liền cho tôi biết. Chị đừng kiếm thế dục dặc nữa, tôi chịu không nổi.
– Tôi dục dặc là tại tôi vì em, chớ có phải tôi vì tôi đâu. Tôi là một đàn bà góa, nghèo nàn, tuổi trên 30, có đứa con nhỏ lòng thòng, chồng chết không có để tiền chi hết, bỏ vợ con ở lại bơ vơ, không có người mà cậy nhờ mà nương dựa. Em là trai mới lớn lên, hình vóc mạnh mẽ, sức khoẻ dồi dào, có nghề làm thợ máy, tự nhiên dễ kiếm công việc làm, mà hễ đi làm thì được tiền công khá. Em hào hiệp thấy phận mẹ con tôi bơ vơ vất vả em thương, nên đưa tay ra mà cứu vớt. Em ở đây mấy năm, tôi biết rõ tánh tình em, tôi lại từng nhờ em luôn luôn bào chữa. Giữa lúc nguy nan, em có can đảm nên dám đưa tay dìu dắt, nếu tôi hất tay, tôi không thèm níu mà sống với con Tý té ra tôi mù quáng dại khờ quá hay sao.
Giao hết sức vui mừng, lật đật bước lại nắm hai tay cô Xuyến mà nói: “Chị chịu rồi! Tôi cảm ơn chị. Thiệt tôi mừng lắm. Tôi đứng trước bàn thờ ảnh đây, tôi xin thề tôi sẽ gắng công rán sức mà làm cho chị vui sướng mãn đời. Tôi nuôi và thương con Tý như con của tôi. Tôi nói thì tôi nhớ lời. Chị yên tâm. Chị cứ yêu tôi cũng như tôi yêu chị vậy thì vợ chồng mình vui sướng khỏi lo gì hết.”
Cô Xuyến ngồi nghe Giao nói thì cô sung sướng nên chúm chím cười hoài, để cho Giao nói dứt lời rồi buông tay muốn choàng ôm ngang mình cô. Chừng đó cô mới nhẹ nhẹ đứa tay cản tay Giao mà nói rất dịu ngọt: “Xin đừng có làm như vậy không nên. Việc vợ chồng là việc trăm năm, chớ không phải một ngày một buổi mà vội. Yêu nhau vì tình vì nghĩa mới lâu dài, chớ vì sắc đẹp hay là vì ôm ấp thì không thể bền vững, bởi vì yêu tại sắc đẹp thì một ngày kia sắc sẽ lợt sẽ phai, hết đẹp nữa rồi phải bỏ. Còn yêu tại ôm ấp thì một ngày kia sẽ chán sẽ nhàm, rồi trở mặt xây lưng, kẻ thì nói phải tôi dè như vầy tôi có thèm lấy nó đâu, còn người thì than chớ chi tôi biết trước thì có thế nào tôi chịu ưng nó, ân ái hóa ra giận hờn, tự nhiên phải rã rời, mỗi người đi một ngã, không tốt lành gì hết. Ngồi đây, ngồi đặng bàn tính mà sắp đặt cuộc đời mới của đôi ta thì có ích hơn là bắt chước thường tình, hễ yêu nhau thì ôm ấp, hun hít, coi tồi bại quá.”
Nghe mấy lời đoan trang chơn chánh như vậy, Giao kính nể nên ríu ríu ngồi một bên Xuyến, không dám làm hỗn nữa. Cô Xuyến tiếp: “Tôi nghe nói bực cao thượng họ nuôi ái tình trong sạch, yêu nhau thì nhìn nhau cũng đủ, chẳng cần phải nắm tay hay đụng mình. Vợ chồng kính nhau như kính người khách. Mình nên rán bắt chước mà giữ ái tình cho thanh cao, được vậy mới khỏi nhàm, khỏi chán.“ Xuyến nói rồi ngó Giao mà cười.
Giao nói: “ Tôi là hạng thợ thuyền, chớ không phải thuộc bực cao thượng, bởi vậy chắc tôi bắt chước làm như mấy ông Tiên ông Phật đó không nổi.” Giao vói nắm tay Xuyến nữa, Xuyến không giựt tay, cứ để cho Giao nắm, nhưng cố cười mà giễu: “Tôi đã ưng rồi. Tôi có tính chạy trốn đâu mà phải nắm tay cho chắc.” Giao kề mặt mà nói nhỏ: “Tôi thương quá, được phối hiệp với nhau tôi mừng quá. Cho phép tôi nắm tay cho thoả chút tình hoài vọng hổm nay.”
Xuyến không muốn để cho Giao lôi cuốn vào địa hạt dan díu sớm quá, sợ ngọn lửa cháy mau nó cũng sẽ tàn mau, bởi vậy mặc dầu cô cũng xúc động về ái tình như Giao, nhưng cô rán giữ bình tĩnh, nghiêm trang mà nói:
– Ðược vui phải đề phòng cái buồn, thì cái vui nó mới kéo dài ra được. Làm việc gì cũng vậy, nếu muốn việc của mình bền vững lâu dài, thì trước khi làm mình phải lo tính cho kỹ lưỡng đặng việc làm khỏi hư hỏng.Vậy trước khi chánh thức chấp thuận lời nguyện ước tơ tóc trăm năm, tôi muốn gạn hỏi một vài điều cho chắc ý đặng sốt sắng với cuộc hoà hiệp. Có vui lòng cho tôi hỏi hay không?
– Ðược gần nhau thì tôi vui lòng luôn luôn. Muốn hỏi điều chi thì cứ hỏi, chẳng cần phải ái ngại.
– Tuổi của đôi ta cách nhau xa quá, chớ chi tôi lớn hơn 5, 3 tuổi, có lẽ mình ăn ở với nhau người ta không để ý cho lắm. Ngặt tôi lớn hơn tới 11 tuổi, ai nghé mắt cũng thấy sự chinh lịch sờ sờ. Nếu người ta cười chê thằng nhỏ mê con mẹ già, người ta ngạo báng, có buồn hay không?
– Tôi đã có nói với mình…Xin cho phép tôi kêu bằng mình, chớ kêu bằng chị nữa thì kỳ cục quá. Nói với tôi mình cũng kêu bằng mình, chẳng nên kêu bằng em. Nếu cứ kêu như cũ, té ra chị em lấy nhau hay sao.
– Muốn thế nào cũng được. Nhưng trong xóm ai cũng biết hai đứa mình thuở nay coi nhau như chị em.Vậy lúc ban đầu ở trong nhà, nói chuyện với nhau thì kêu bằng mình…còn trước mặt thiên hạ thì phải kêu như cũ cho khỏi trái tai người ta. Thủng thẳng quen lần lần, họ biết gia đạo của mình rồi, chừng đó mình sẽ ra mặt chồng vợ.
– Mình tính như vậy phải lắm…Hồi nãy mình nói mình ái ngại về sự mình lớn tôi nhỏ, mình sợ tôi bị người ta chê cười tôi mắc cỡ rồi tôi bỏ mình. Mình đừng lo việc đó. Tôi không thể bỏ mình được đâu. Tôi coi mình cũng như trái tim của tôi. Nếu tôi mổ mà quăng trái tim thì tôi sống nữa sao được. Còn sự thiên hạ cười chê, tôi không thèm kể đâu. Họ có hiểu tình yêu của tôi thể nào đâu mà họ xía miệng vô. Họ có chê cười, nếu họ xầm xì nói lén thì mặc kệ họ. Còn nếu họ nói ngay với tôi thì tôi sẽ dạy khôn giùm cho họ.
– Mình không kể miệng thiên hạ thì dễ. Còn cặp mắt của mình, tôi sợ e nó không để cho mình không kể lắm.
– Cặp mắt tôi thể nào mà sợ?
– Hiện giờ tôi đã qua khỏi thời kỳ xuân xanh, song tôi chưa đến tuổi già cả, da tôi còn láng, thịt tôi còn vun, răng tôi chưa lung lay, mắt tôi chưa lờ lệt, mình thấy nhan sắc tôi chưa phai lợt cho lắm, nên mình thèm, mình yêu tôi. Mình quên sự chinh lịch tuổi tác của đôi ta. Nhưng tôi xét phận tôi, tôi không phép quên. Tôi phải nhớ tôi đã 31 tuổi rồi, chừng mười năm nữa răng tôi sẽ bắt đầu rụng, mắt tôi sẽ bắt đầu lờ, rồi ngày kia lần lần nó tới hoài, tóc tôi sẽ bạc, da tôi sẽ dùn, thân thể tôi khô héo ốm teo, chút đỉnh nhan sắc còn dư cho mình lượm mà thưởng thức đây nó sẽ tiêu tan hết. Chừng đó mình mới được lối 30 tuổi, thân còn trai tráng, sức đương sung túc, mà mình phải mang con vợ già xấu xa, chàng ràng trong nhà, ngày đêm trông thấy mình gai mắt, bẩy gan, đuổi đi thì mình sợ tiếng bất nghĩa vô tình, còn để ở thì mình buồn, mình chán, té ra hạnh phúc mình mong muốn mình hưởng có mấy năm rồi nó biến thành tai hoạ. Phận mình thì mình không kể tiếng thị phi của thiên hạ, còn phận tôi thì tôi phải kể sự xao lảng tình yêu của người chồng, chớ không kể sao được. Mình yêu tôi thì tự nhiên tôi cũng yêu mình. Mình yêu nồng nàn có lẽ nào tôi yêu lợt lạt. Nhưng tình yêu của tôi thì tôi bảo đãm nó vững bền được, còn tình yêu của mình thì tôi biết lấy chi mà kéo níu nó ở lại với tôi. Tôi nghĩ tới trường hợp đó nên tôi ái ngại hoài, bởi vậy hôm trước tôi mới khuyên mình phải suy nghĩ lại việc đó, phải làm sao cho tôi hết ái ngại, hết lo sợ về ngày sau, có vậy sự vui sướng của đôi ta mới hoàn toàn được.
– Tôi đã có nói tình yêu nếu đôi bên đều nồng nhiệt thì không có tuổi. Từ hồi tôi mới lớn lên cho tới bây giờ tôi chưa yêu một cô gái nào hết. Tình yêu tôi giao cho mình hôm nay là tình yêu son giá để cho tay mình mở dây với tình yêu của mình. Còn mình nói tuy mình có chồng trót mười năm nay, mình đã có một mặt con, song mình chưa được nghe một câu ân tình nào hết. Tình yêu của mình còn y nguyên. Mình lại khao khát ái tình. Thế thì tình yêu của mình cũng như của tôi, cả hai tình yêu đều còn mới mẻ, còn son giá. Hai tình yêu hiệp lại thì xứng lắm, có chinh lịch gì đâu mà ngại người lớn kẻ nhỏ. Tôi có nói với mình nếu tôi không được làm chồng mình thì đời tôi hư hỏng, bởi vì tôi không thể yêu người nào khác ngoài mình được. Ðêm nay là đêm mình chọn lựa cho đôi ta nắm tay nhau mà bước vào cảnh đời mới, cảnh đời chứa chan tình nghĩa thương yêu, trước ngọn đèn leo lét trên bàn kia: “Tôi thề trên có Trời dưới có Ðất, lại có vong linh của anh Hai Túc dưới mồ nữa, tôi xin cả thảy trên dưới trước sau đều chứng minh lòng chơn thành của tôi. Nếu ngày sau tôi thấy vợ tôi già mà tôi phụ rãy thì Trời Ðất cùng hai bên vai vác đừng để mạng tôi.”
Giao thề rồi quay qua hỏi Xuyến: “Tôi thề độc như vậy đó tin bụng tôi hay chưa? Còn điều gì nghi ngại nữa hay không?“
Cô Xuyến nhìn Giao, nước mắt chảy ròng ròng. Giao choàng tay ôm cổ Xuyến mà kéo lại gần. Xuyến úp mặt vào ngực Giao mà khóc, trong lòng tràn ngập thân yêu, hạnh phúc, hy vọng, tín thành, nghĩa tình, tận tụy. Giao hiểu nước mắt của Xuyến là nước mắt vui sướng, vì xúc động nên tuôn ra, bởi vậy chàng để cho Xuyến khóc, không khuyên dỗ, không an ủi, chỉ vuốt tóc Xuyến, trong lòng chàng cũng thơ thới, sung sướng thuở nay chưa từng được gặp cái hạnh phúc thần tiên ấy lần nào.
Hai người chung nếm cảnh thú an vui tuyệt đối đó một hồi rồi cô Xuyến buông ra mà đi vô trong đặng rửa mặt. Giao kéo gối nằm ngay trên ván mà thưởng thức riêng ý vị tình yêu nó vẫn còn nực nồng chan chứa từ trên đầu óc xuống dưới bụng dạ chàng.
Cách một hồi cô Xuyến ở trong buồng đi ra, bây giờ mặt mày cô hớn hở tươi cười. Cô ngồi lại ván, vì bộ ván nhỏ nên không xa Giao, nhưng cô không ái ngại, cô ngó Giao mà nói: “Bây giờ mình biết rõ bụng nhau rồi, thệ ước kết nghĩa vợ chồng đặng chung sống cùng nhau cho tới ngày chết. Muốn sống cho được an vui, khỏi sợ người cười chê mà cũng khỏi thẹn thùa với lương tâm mình nữa, thì phải bàn tính mà tổ chức một cảnh đời mới của mình cho êm ấm đàng hoàng. Bữa hổm nói phải suy nghĩ đặng tạo ra một tổ uyên ương để đôi ta chung sống trong cảnh thần tiên. Ổ uyên ương đó tổ chức cách nào đâu, nói nghe thử coi.”
Giao lồm cồm ngồi dậy nói: “Tôi tính như vầy: hoặc tôi hoặc mình, một người phải bán nhà đặng về ở chung với nhau. Mình bán nhà về ở chung với tôi thì phải hơn. Ngặt nhà tôi thì tệ quá.Vậy thì nên để tôi bán quách cái nhà của tôi, bán năm bảy đồng cũng phải, rồi tôi lại nhà mình mà ở. Nhà mình rộng rãi, sạch sẽ, lại cây lá còn mới, ở tiện hơn.
Tôi đi làm lãnh tiền công, tôi giao cho mình giữ mà mua cơm gạo nuôi sống gia đình. Nếu mình có rãnh và ai đem đồ mướn may thì mình may cho người ta mà kiếm tiền thêm. Nếu không có đồ may thì mình nghỉ, tiền công của tôi có lẽ đủ nuôi sống, khỏi đói rách.
Tối thứ bảy hoặc chúa nhựt mình có buồn thì tôi dắt qua Sài gòn ăn uống chơi, hoặc đi coi hát bội, hát bóng hay là hát cải lương tùy ý mình muốn. Mình rán tiện tặn; nếu có dư tiền thì mua sắm thêm đồ trong nhà mà dùng, mua tủ bàn, quần áo, thứ gì mình cũng còn thiếu. Mà tôi nghĩ miễn là mẹ con mình với tôi mạnh khoẻ, có đủ cơm ăn, có áo quần mà mặc, dầu ở nhà rách, ngủ dưới đất mình cũng vui sướng, chẳng cần gì nhà tốt, đồ nhiều.
Vợ chồng mình cứ yêu nhau, đừng xao lãng, tôi đi làm về thấy mặt mình thì đủ cho tôi vui, dầu mệt cũng khoẻ, vậy là hạnh phúc, tôi không thèm mong hạnh phúc nào khác nữa. Nếu thiệt mình yêu tôi thì chắc ý mình cũng vậy, phải hôn mình?”
Cô Xuyến chúm chím cười mà nói: “Hổm nay tôi dọ thử ý mình, tôi nhận thấy mình thành thiệt yêu tôi, mình cứ lo cho mẹ con tôi no ấm, mình không kể đến phận mình, mà cũng không kiêng nể ai hết. Tôi đã lớn tuổi mà mình không nệ. Mình biết mình ráp với tôi thì thiên hạ cười chê mà mình không kể tiếng thị phi. Tình yêu của mình phải nồng nhiệt lắm, nên mình mới tối mắt, mới cả gan như vậy. Tôi rất cảm ơn mình, nhứt là cảm tình mình“.
„Bữa nay tôi phải nói thiệt cho mình biết hôm đêm mình lại chơi, mình nói xa nói gần mà dọ dẫm lòng tôi thì tôi nhờ có kinh nghiệm về việc đời ít nhiều, nên tôi quyết khuyên giải mình, không muốn để cho mình làm việc trái ngược với nhơn tình, với thế tục. Ðến bữa mình bị thui gan đốt ruột, mình chịu không nổi, mình trở lại mà tỏ thiệt cho tôi biết ý mình quyết tính cuộc trăm năm tơ tóc với tôi, thì bộ tịch của mình với giọng nói của mình làm cho tôi thấy đối với tôi mình mang một khối tình cực kỳ nặng nề, cực kỳ mạnh mẽ“.
„Mình làm cho tôi xúc động thái quá, tinh thần tán loạn, nghị lực tiêu tan, tôi xuôi xị, không tìm được lời mà kháng cự, chỉ vu vơ khuyên mình suy nghĩ mà khuyên một cách yếu xịu, dường như gợi thêm tình yêu của mình chớ không phải can gián mình. Có lẽ mình thấy lửa tình đương đốt gan ruột mình nó bắt qua mà cháy lòng dạ tôi nữa chớ chẳng không. Lửa tình bắt cháy tới lòng dạ tôi nên bữa nay tôi quăng khí giới mà hàng đầu, để cho tình yêu của mình xâm chiếm cả hồn xác của tôi dễ dàng, tôi không kháng cự chi hết“.
„Tôi phải cắt nghĩa dông dài cho mình hiểu rõ ràng tâm hồn của tôi đối với tình yêu của mình là thể nào đặng mình khỏi nghi ngại chi hết. Tôi tuy đã có chồng có con, song tôi cũng như mình, thuở nay tôi mới bị lửa tình phừng dậy trong lòng lần thứ nhứt. Tôi chắc nó cũng nồng nhiệt, cũng mạnh mẽ, không thua gì ngọn lửa tình của mình đâu. Mình yêu tôi bao nhiêu thì tôi cũng yêu mình bấy nhiêu, mà tôi lớn tuổi hơn, tôi có rồi một đời chồng, tôi có lăn lộn theo thế tình, có lẽ tình yêu của tôi sáng suốt hơn tình yêu của mình.”
Cô Xuyến nói một hơi rồi cô ngừng mà suy nghĩ. Giao sung sướng quá, muốn nghe cô nói hoài, nên thấy cô ngừng thì nói: “Nói nữa chớ, nói hoài cho tôi nghe đi mà. Tôi muốn ngày đêm tôi được nghe nói chuyện như vầy luôn luôn, tôi không cần ngủ, mà cũng không cần ăn làm chi.”
Cô Xuyến cười mà nói tiếp: “Tôi sẽ nói nữa. Mới gặp gỡ nhau lần đầu, tôi cần phải nói hết cho mình hiểu mà sắp đặt cảnh đời sống chung của đôi ta. Theo cách mình sắp đặt mình mới nói cho tôi nghe đó thì tôi nhận thấy mình coi trong thế gian nầy chỉ có một mình tôi với mình mà thôi, không còn ai nữa. Tính như vậy không được. Ở đời mình sống chung với thiên hạ thì mình phải đi xuôi dòng với người ta, không nên đi ngược. Mình tính phối hiệp với nhau mà cũng ở luôn tại xóm nầy. Song phải bán bớt một cái nhà đặng về ở chung với nhau. Làm như vậy mình khinh rẻ thiên hạ quá. Tôi sợ không êm. Chẳng những họ chê cười không thôi, mà họ còn ghét nữa.”
Giao trợn mắt mà nói:
– Họ chê cười nỗi gì? Tôi có làm việc gì bậy đâu mà chê cười. Bất quá họ nói tôi là trai mới lớn lên mà tôi dại nên tôi lấy đàn bà có con, tuổi đáng chị cả tôi mà làm vợ. Tôi muốn lấy ai tôi lấy, mắc mớ gì họ mà họ cười.
– Tôi sợ họ còn nói mình là em út làm chung một sở với anh Túc. Ảnh mới chết, nấm mồ chưa khô mình ve vãn mà thỉnh vợ ảnh. Họ cho mình làm như vậy là bất nghĩa nên họ chê cười chớ.
– Tôi với anh Hai Túc là người dưng, chớ có bà con dòng họ gì đâu. Rủi ảnh chết, ảnh bỏ vợ con ảnh bơ vơ nghèo khổ. Tôi thấy vậy tôi động lòng. Vì tình anh em tôi ra gánh vác thay thế mà nuôi dùm vợ con ảnh. Tôi lãnh như vậy là làm nghĩa, sao lại gọi tôi bất nghĩa? Họ nói bậy mà kể làm chi. Còn mình nói mình sợ họ ghét tôi. Tại sao mà ghét?
– Mình làm gai mắt họ. Họ nói mình coi họ rẻ quá, nên họ ghét chớ sao.
– Họ ghét rồi họ làm gì tôi mà lo?
– Ở đời chọc cho người ta ghét làm chi. Ðể cho người ta thương có ích hơn. Lòng dạ của thiên hạ nham hiểm lắm, ít có người lương thiện. Chọc cho họ ghét, nhiều khi họ kiếm chuyện họ làm cho mình nguy chớ phải chơi sao.
– Tôi làm thợ máy, tôi lo chăm nom cho máy chạy đều đều, tôi có làm điều chi sái phép đâu mà sợ họ làm nguy tôi được.
– Chừng họ muốn làm hại mình, họ bày chuyện mình biết sao được. Ví như cha con Tý mới chết chưa đầy một tháng mà hai đứa mình ráp với nhau, họ bày chuyện nói mình lấy nhau đã lâu rồi, mình có ý giết cha con Tý chết đặng ăn ở với nhau cho thong thả.
– Trời Ðất ơi! Bày chuyện như vậy ai mà tin. Ảnh chết có quan thầy mổ mà khán nghiệm, có cò bót tra vấn hẵn hòi, ai cũng nhận ảnh say ba chìm ba chán té nhằm gốc cây bần nên giập lá mía mà chết. Họ nói tôi giết ảnh sao được.
– Ví như họ nói mình biết ảnh uống rượu trong quán thím Phòn, mình chực ngoài đường mà đón ảnh. Mình làm bộ đưa giùm ảnh về. Thừa lúc không có ai, mình xô ảnh vào gốc cây bần cho bể lá mía mà chết, rồi mình bỏ ảnh nằm đó mình lén đi về. Mình cãi làm sao được. Họ cáo như vậy bề nào mình cũng bị bắt mà tra xét. Sợ tôi cũng bị bắt luôn nữa chớ.
Giao nghe tới cái đó mới lo sợ, nên ngồi lơ lửng mà hỏi:
– Vậy thì bây giờ phải làm sao? Mình có ý kiến gì để đôi ta ăn ở với nhau cho yên đâu, mình nói cho tôi nghe thử coi.
– Hể ráp làm vợ chồng ở chung với nhau, thì phải dời đi chổ khác xa lạ, cho người ta đừng biết mình, chớ ở đây hoặc ra ở mấy xóm dài theo mé kinh hay là ra ở xóm Cầu Dừa không được. Họ quen biết với mình tự nhiên họ dị nghị nhiều chuyện, ở không yên. Mà chẳng nên ở xa quá, như phía Xóm Chiếu hoặc Cầu Chông, bởi vì ở xa quá, mỗi bữa mình đi làm xa thì cực cho mình. Có phía từ Cầu Kho vô nhà đèn không ai biết tôi. Nếu sang được một căn nhà bên phía đó mà ở thì tiện, khỏi lo ai dị nghị, mà mình đi làm cũng không xa, khỏi phải qua đò thất công chờ đợi một chút.
– Chiều mai tôi sẽ đi kiếm nhà tôi sang.
– Mà kiếm được chỗ ở rồi, hai đứa mình không nên dời đi một lượt. Làm như vậy người ta biết. Ðể một người đi trước chừng một tháng rồi người kia sẽ bán nhà đi theo sau.
– Kiếm nhà phải mất một hai tháng mà sợ kiếm cũng chưa được. Lâu quá. Biết chừng nào được ở chung với nhau.
– Kiếm chưa được nhà thì cứ ở đây. Nhưng ai ở nhà nấy như thường. Nếu mình muốn tới lui thì phải chịu khó núp lén, ban đêm chờ khuya một chút rồi sẽ lại, rồi chừng bốn năm giờ thì dậy sớm mà về cho thiên hạ đừng thấy. Thương nhau thì phải chịu cực. Muốn được bình yên thì phải cẩn thận.
– Tôi muốn nói với vợ chồng Bảy Cao tôi thôi không ăn cơm tháng đằng ảnh, để mình nấu cơm mỗi bữa cho tôi ăn. Tôi đặt chuyện tôi nói mình than đồ may ít quá, may không đủ cơm cho mẹ con ăn. Tôi muốn giúp cho mình, là vợ của bạn quá cố, nên tôi ăn cơm quán đặng mỗi tháng mình có được thêm chút đỉnh tiền mà nuôi con. Nói như vậy thì chắc vợ chồng anh không nghi.
– Không nên, anh Bảy Cao thiệt thà tử tế, dầu ảnh biết tâm sự của mình, chắc ảnh cũng không nói gì. Ngặt cái miệng của vợ ảnh khó lòng lắm. Chỉ hỗn ẩu, ghen tương, ăn hiếp chồng, mà còn quen thói ngồi lê đôi mách, ưa nói hành thiên hạ. Nếu mình thôi ăn cơm quán đằng chỉ, mình lại ăn với tôi, chỉ mất lợi tự nhiên chỉ giận rồi chỉ kiếm chuyện bán dê bán díu mà nói xấu cho mình. Trong xóm ai cũng hay hết rồi họ xầm xì nói hành nói tỏi chịu sao cho nổi. Mình cứ ăn cơm ở đẳng như cũ thì tốt hơn.
– Thiệt bực mình quá! Tôi là trai mới lớn lên chưa có vợ. Mình là đàn bà chồng chết rồi. Hai đứa mình đều thong thả, muốn lấy ai tùy ý. Mình thương nhau mà không ở chung với nhau liền được, mình nghĩ đôi ta có tức hay không hử?
– Thế sự xằng xịu như vậy thì phải rán mà chịu chớ ức làm chi.
– Còn việc con Tý, mình nghĩ coi tôi ráp với mình nó ghét tôi hay không?
– Con nít còn khờ dại nó có hiểu gì đâu mà ghét. Huống chi cha nó còn sanh tiền, cha nó ít khi nựng nịu vui chơi với nó. Bởi vậy nó không trìu mến, nó cứ theo tôi. Mình ăn ở với tôi mà mình để lòng thương nó như con ruột của mình, thì nó sẽ thương mình lại, thương như cha ruột, chớ lẽ nào nó ghét mà lo.
– Tôi có hứa với mình tôi thương nó, tôi sẽ nuôi và dạy nó như con ruột của tôi vậy. Mà mình có tính mình sẽ biểu nó kêu tôi bằng chú, bằng cậu, hay bằng cái gì hay không?
– Kêu bằng cậu, té ra mình là em của tôi mà mình lấy tôi hay sao? Không nên. Họ chê mình loạn luân. Kêu bằng chú có lẽ được hơn. Nếu ai nghi thì bất quá họ nói mình là em chồng của tôi, anh mình chết, mình đánh ụp với tôi. Nói như vậy thì dễ chịu một chút.
– Tôi muốn bắt nó kêu tôi bằng ba. Mà chừng đi ở chổ khác kìa, chớ còn ở đây thì nó kêu bằng chú như cũ.
– Muốn như vậy cũng được.
Giao cứ bàn tính với Xuyến tới gà gáy canh ba rồi Giao ở ngủ luôn,chừng sao mai mọc mới dậy đi về.
